Baza wiedzy

CIT ESTOŃSKI - podstawy

CIT estoński to forma opodatkowania polskich spółek, w której podatek od osób prawnych płaci się dopiero przy wypłacie zysków wspólnikom, co poprawia płynność finansową i sprzyja reinwestycjom. Stawki wynoszą 10% dla małych podatników i 20% dla pozostałych, a korzystać mogą spółki spełniające określone warunki dotyczące formy prawnej, struktury właścicielskiej i zatrudnienia. To korzystna alternatywa dla klasycznego CIT, szczególnie dla firm planujących rozwój i ograniczających wypłatę dywidend.

CIT ESTOŃSKI - podstawy

Wprowadzenie – czym jest CIT estoński

CIT estoński (ryczałt od dochodów spółek) został wprowadzony w Polsce od stycznia 2021 roku, wzorując się na rozwiązaniu funkcjonującym w Estonii. Choć estońskie rozwiązania różnią się od polskich to nazwa w Polsce się przyjęła i pozostała.  Nie dotyczy on spółek, które powstały w Estonii, lecz jest wzorowany na estońskim opodatkowaniu. CIT estoński dotyczy w Polsce oczywiście polskich spółek prawa handlowego. CIT estoński to po prostu podatek dochodowy od osób prawnych, ale jest on formą opodatkowania różniąca się od klasycznego podatku dochodowego od osób prawnych. Aby spółka mogła rozliczać się CIT estońskim to musi wybrać ten model opodatkowania i spełnić szereg wymogów. Początkowo CIT estoński był w Polsce mało popularny również w związku z wymogami prawnymi, które należało spełnić, aby można było go stosować, ale z biegiem lat wymogi te ulegały różnym zmianom i jego atrakcyjność ciągle wzrasta.

Klasyczny CIT (nie estoński) polega na tym, że spółka w zależności od swojej wielkości płaci podatek dochodowy od osób prawnych 9% od zysku (mali podatnicy) i 19% (pozostali). Podatek ten płacą w formie zaliczek miesięcznych co oczywiści wpływa na płynność finansową tych spółek.  Natomiast w CIT estońskim opodatkowany jest zysk w momencie jego konsumpcji przez właścicieli. Płatność tego podatku zostaje tu odroczona do momentu wypłaty zysków np. w formie dywidendy i podatek zostaje zapłacony tylko od części wypłaconej, czyli skonsumowanej przez wspólników – co oczywiście poprawia płynność finansową i można np. w spółce przeznaczyć te środki na inwestycje. Czyli podstawowa zasada: podatek dochodowy nie jest płacony na bieżąco, lecz dopiero w momencie wypłaty dywidendy lub tzw. ukrytych zysków.

Czyli podsumowując:

  • CIT estoński (ryczałt od dochodów spółek) polega na odroczeniu opodatkowania zysków do momentu ich wypłaty wspólnikom.
  • Podatek nie jest płacony od bieżących dochodów, lecz dopiero przy dystrybucji zysków (dywidenda, ukryte zyski).
  • Stawki podatkowe na CIT estońskim 10% i 20% zamiast 9% i 19% na klasycznym CIT

Zgodnie z ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2025, poz. 278, t. j.) wg. artykułu 28o:

Ryczałt wynosi: 

1) 10 % podstawy opodatkowania – w przypadku małego podatnika oraz podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności; 

2) 20 % podstawy opodatkowania – w przypadku podatnika innego niż wskazany w pkt 1.  

Analiza kwalifikacji spółki

Zgodnie z ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2025, poz. 278, t. j.) wg. artykułu 28j pkt.1ppkt 4 opodatkowaniu ryczałtem czyli CIT estońskim może podlegać podatnik, który: „prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo- -akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym, z wyłączeniem fundatorów i beneficjentów fundacji rodzinnej;”

Warunki podstawowe jakie należy spełnić, aby można było korzystać z rozliczenia na CIT estońskim - zgodnie z ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2025, poz. 278, t. j.) wg. artykułu 28jpkt.1 opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

  • mniej niż 50 % przychodów z działalności osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług, pochodzi: 

a) z wierzytelności,

b) z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, 

c) z części odsetkowej raty leasingowej, 

d) z poręczeń i gwarancji,

e) z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, 

f) ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, 

g) z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 – w przypadku, gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;

  • podatnik zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku, gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82 % dni przypadających w roku podatkowym, lub
  • ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń podatnik jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych lub płatnikiem składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych lub ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
  • nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
  • podatnik może wybrać opodatkowanie ryczałtem również przed upływem przyjętego przez niego roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem. Przepis ust. 1 pkt 7 stosuje się odpowiednio.

W przypadku nowych podmiotów, które rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej niektóre wymogi są złagodzone np. w zakresie zatrudnienia.

Procedura przejścia na CIT estoński

  • polega na zgłoszenie do urzędu skarbowego poprzez złożenie odpowiedniego zawiadomienia (formularz ZAW-RD- zawiadomienie o wyborze ryczałtu od dochodów spółek). Jest to urzędowy druk, którego złożenie jest warunkiem koniecznym, aby spółka mogła rozliczać się w CIT estońskim
  • Konieczne jest zamknięcie ksiąg rachunkowych i sporządzenie sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający wejście w CIT estoński. Uwaga sprawozdanie to musi być koniecznie podpisane przez cały zarząd i osobę sporządzającą to sprawozdanie w ustawowym terminie. W przeciwnym razie urząd kwestionuje – podważa – nie uznaję przejścia na CIT estoński i spółka pozostaje na klasycznym CIT.

Ukryte zyski w CIT estońskim

Ukryte zyski w CIT estońskim to świadczenia dokonane przez spółkę na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych, które w istocie stanowią dystrybucję zysku, ale nie są dywidendą. Podlegają one opodatkowaniu ryczałtem tak samo jak wypłata zysku. Zostały one opodatkowane przez ustawodawcę, ponieważ chciał on uszczelnić system podatkowy. Opodatkowanie ich miało zabezpieczyć przed dokonywaniem wypłat lub innych świadczeń na rzecz udziałowców, akcjonariuszy itp. w inny sposób niż dywidenda, która jest opodatkowana. 

Zgodnie z ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2025, poz. 278, t. j.) wg. artykułu 28m pkt.1 „opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający… wysokości ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków).”

Art. 28m pkt 3. Przez ukryte zyski, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności: 

1) kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi; 

2) świadczenia wykonane na rzecz: a) fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji lub takiego podmiotu, b) trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym; 

3) nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji;

 4) nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty, przy czym, jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia; 

5) wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce; 

6) równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;

 7) darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju; 

8) wydatki na reprezentację;

 9) dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów; 

10) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę; 

11) zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki; 

12) świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

 Obowiązki w trakcie stosowania CIT estońskiego

  • Brak zaliczek miesięcznych na CIT – podatek płacony dopiero przy wypłacie zysku.
  • Księgowość uproszczona, ale tylko w zakresie konieczności ustalania podatkowych kosztów uzyskania przychodów czy amortyzacji podatkowej.
  • Monitorowanie wypłat dywidend i ukrytych zysków (np. świadczeń na rzecz wspólników).

 Ryzyka i utrata prawa do CIT estońskiego

  • Utrata prawa następuje m.in.  w przypadku:
    • niespełnienia warunków zatrudnienia,
    • uzyskania nadmiernych przychodów pasywnych,
    • przekształceń własnościowych niezgodnych z ustawą.
  • W takim przypadku spółka wraca do klasycznego CIT i musi rozliczyć podatek od zysków zatrzymanych.

Zalety CIT estońskiego

  • CIT estoński jest korzystny dla spółek reinwestujących zyski i planujących rozwój, które nie wypłacają w całości zysków właścicielom. Jeśli nie jest wypłacany zysk to wspólnik nie płaci podatku
  • Poprawia płynność finansową w spółce, ponieważ nie płaci się podatku dochodowego od osób prawnych w okresach miesięcznych ani kwartalnych tylko w momencie wypłaty zysku
  • Brak podatku minimalnego przewidzianego dla niektórych spółek
  • Nie występuje też podatek od przychodów z budynków
  • Nie ma wymogu sporządzania strategii podatkowej ani stosowania przepisów o schematach podatkowych 
  • Dostępność dla małych i średnich firm – zmiany wprowadzone w ostatnich latach rozszerzyły krąg podmiotów, które mogą korzystać z tego rozwiązania.

Ale należy w tym momencie pamiętać, że wymagane jest jednak stałe monitorowanie warunków ustawowych, zmian w przepisach prawa oraz odpowiedniego przygotowania księgowego.

CIT estoński to atrakcyjna alternatywa dla klasycznego CIT, szczególnie dla spółek, które planują reinwestować zyski i ograniczać wypłaty dywidend. Dzięki odroczeniu podatku i uproszczeniu rozliczeń przedsiębiorcy mogą zwiększyć płynność finansową i szybciej rozwijać swoje firmy.

Monika Nowogrodzka
27 listopada 2025
Sprawdź profil eksperta