Kredyt z gwarancją InvestEU – praktyczny przewodnik po ofertach banków

W tym artykule przyjrzymy się nowemu instrumentowi, który wszedł do oferty banków komercyjnych w tym roku gwarancji InvestEU. Jak wynika z analizy oferty poszczególnych instytucji finansowych, różnią się one bardziej lub mniej w zależności o polityki banku. W poniższym artykule wybrano najciekawsze z nich.

Gwarancja InvestEU to unijny instrument, którego celem jest zwiększenie dostępności finansowania dla przedsiębiorstw, szczególnie w obszarach transformacji energetycznej, innowacji, cyfryzacji i zrównoważonego rozwoju.

Instrument jest finansowany z budżetu Unii Europejskiej w ramach programu InvestEU. Gwarancja jest zarządzana przez Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI), który współpracuje z bankami krajowymi i komercyjnymi. W Polsce kluczowym partnerem wdrażającym jest Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).

Budżet Unii Europejskiej w ramach InvestEU udostępnia gwarancję o wartości 26,2 mld EUR, co ma umożliwić mobilizację co najmniej 372 mld EUR inwestycji publicznych i prywatnych. 

Dzięki gwarancji część ryzyka kredytowego przejmuje EFI (bezpośrednio lub poprzez BGK), co pozwala bankom udzielać kredytów firmom, które bez takiej gwarancji mogłyby mieć ograniczony dostęp do finansowania lub musiałyby przedstawiać znacznie większe zabezpieczenia.

Zgodnie z założeniami InvestEU, wsparcie kierowane jest do projektów realizujących cele unijne, np. zrównoważony rozwój, innowacje, digitalizację, transformację energetyczną. 

Zakres finansowania jest bardzo szeroki. Gwarancja InvestEU może zabezpieczać:

• zakup maszyn, linii produkcyjnych, urządzeń i technologii,
• budowę, modernizację lub adaptację hal produkcyjnych, magazynów, infrastruktury,
• inwestycje ekologiczne: OZE, efektywność energetyczna, termomodernizacja, wymiana źródeł ciepła, elektromobilność,
• projekty związane z GOZ, gospodarką wodną, redukcją emisji, recyklingiem,
• digitalizację procesów i automatyzację.

Finansowanie bieżącej działalności:

• kredyt obrotowy,
• kredyt w rachunku bieżącym,
• finansowanie zapasów, kontrahentów, rozliczeń sezonowych (jeśli dopuszcza bank).

W zależności od banku i instrumentu, gwarancja może dotyczyć zarówno kredytu inwestycyjnego, jak i obrotowego. Oferty różnią się też poziomem gwarancji i jej warunkami. Poniżej uwzględniono najczęściej stosowane parametry a w dalszej części artykułu i w kolejnych publikacjach zaprezentowano przykłady konkretnych banków.  

• poziom gwarancji: do 80% kwoty kapitału kredytu,
• maksymalna kwota gwarancji: ok. 6,9 mln zł dla MŚP (zależnie od produktu i banku),
• okres gwarancji:
  
  • kredyt inwestycyjny: do ok. 10 lat,
  • kredyt obrotowy: zwykle do 3–4 lat,
• koszt gwarancji:
  
  • mikrofirmy – często 0%,
  • MŚP – najczęściej ok. 0,3% rocznie od kwoty objętej gwarancją.

Co ważne, bank może oferować lepszą marżę, niższe wymagania dotyczące zabezpieczeń lub szybszą ścieżkę decyzyjną, ponieważ część ryzyka kredytowego przejmuje EFI/BGK.

Dla wielu przedsiębiorców sporym ograniczeniem jest wykorzystanie limitów pomocy publicznej. W przypadku pomocy de minimis limit ten wynosi 300 tys. EUR.  

W większości przypadków, zwłaszcza przy instrumentach wdrażanych przez BGK, gwarancja stanowi pomoc publiczną, ale nie konsumuje limitu de minimis.

To ważne, ponieważ:

• firma nie zmniejsza puli de minimis dostępnej na inne działania,
• pomoc jest rozliczana odrębnie,
• nie ma konieczności wykazywania dostępności limitu de minimis.

W przypadku niektórych kredytów zabezpieczanych gwarancją EFI (bez pośrednictwa BGK) produkt może być klasyfikowany jako gwarancja bez elementu pomocy publicznej – zależy to od konkretnej umowy między bankiem a EFI.

W zależności od banku mogą obowiązywać wyłączenia, np.:

• działalności niezgodne z prawem lub zasadami UE,
• część sektorów wrażliwych (hazard, tytoń, niektóre usługi finansowe),
• inwestycje, które naruszają zasady ochrony środowiska lub nie spełniają kryteriów ESG w przypadku gwarancji ekologicznych,
• projekty, które nie generują trwałych rezultatów lub mają charakter czysto spekulacyjny.

Bank każdorazowo dokonuje oceny projektu, a EFI/BGK narzuca dodatkowe wymogi wynikające z zasad InvestEU.

Przegląd ofert rozpoczynamy od Banku Ochrony Środowiska, który wprowadził ciekawe rozwiązanie dedykowane ekologicznym przedsięwzięciom. 

Przedsiębiorcy, którzy skorzystają z kredytu inwestycyjnego z gwarancją InvestEU będą mogli sfinansować m.in. zakup, magazynowanie, dystrybucję, przesył energii, a także instalację urządzeń, systemów, procesów i komponentów wykorzystujących odnawialne źródła energii (OZE). Najczęściej składane wnioski kredytowe dotyczą budowy farm fotowoltaicznych.

Nowa oferta kredytowa, koncentrująca się na finansowaniu projektów proekologicznych jest jeszcze bardziej korzystna za sprawą niższej niż standardowo marży kredytowej, która obniżana jest co najmniej o 0,5 p.p. Dodatkowo gwarancja jest bezpłatna dla kredytobiorcy a wszystkie formalności związane z jej udzieleniem będą realizowane przez BOŚ SA. Co ważne gwarancja nie konsumuje limitów pomocy publicznej.

Z kredytu inwestycyjnego z gwarancją InvestEU mogą skorzystać małe i średnie przedsiębiorstwa oraz small capy (czyli firmy zatrudniające do 500 osób) i przeznaczyć go na następujące przedsięwzięcia:

Energia odnawialna:

• budowa farm fotowoltaicznych,
• przesył, dystrybucja, bezpośrednie przyłączenie, urządzenia lub rozbudowa istniejącego bezpośredniego połączenia do wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych,
• rozwiązania w zakresie magazynowania energii elektrycznej z OZE,
• rozwiązania w zakresie magazynowanie energii cieplnej,
• magazynowanie biometanu i biogazu,
• systemy ogrzewania i/lub chłodzenia OZE,
• produkcja produktów, komponentów i maszyn dla OZE,
• produkcja urządzeń elektrycznych do produkcji energii elektrycznej z energii słonecznej,
• inwestycje w systemy hybrydowe łączące energię słoneczną, oceaniczną, wiatru, geotermalną z innymi odnawialnymi źródłami energii,
• budowa elektrowni geotermalnych,
• inwestycje w turbiny wiatrowe,
• inwestycje w geotermalne pompy ciepła.

Budynki komercyjne:

• inwestycje w izolację termiczną: ścian, dachu i podłóg,
• inwestycje w energooszczędną stolarkę okienną i drzwiową,
• instalacja efektywnych systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, które umożliwiają precyzyjną kontrolę temperatury i zużycia energii,
• wymiana nieefektywnego kotła na bardziej efektywne.

Przemysłowa efektywność energetyczna:

• modernizacja systemów ogrzewania, chłodzenia i wentylacji w rolnictwie,
• wymiana kombajnu, ciągnika,
• wymiana sprzętu rolniczego i systemów nawadniających,
• doskonalenie systemów sprężonego powietrza,
• wymiana systemu grzewczego w szklarniach

Mobilność zero i niskoemisyjna:

• zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez zwiększenie udziału nisko i zeroemisyjnych pociągów do transportu towarowego, pojazdów ciężarowych (N2, N3), samochodów osobowych i dostawczych, motocykli.

Zielone technologie informacyjno-komunikacyjne na rzecz łagodzenia zmiany klimatu:

• opracowywanie lub wdrażanie ekologicznych technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) oraz rozwiązań, narzędzi, sprzętu i aplikacji cyfrowych, które umożliwiają zmniejszenie zużycia energii/emisji zanieczyszczeń lub przyczyniają się do realizacji celów w zakresie łagodzenia zmiany klimatu.

Inwestycje na rzecz zwiększenia odporności na zmianę klimatu:

• inwestycje w zielone dachy,
• technologie cyfrowe dostarczające aktualne i dokładne dane na temat rosnącej liczby gwałtownych zjawisk pogodowych.

Zrównoważone wykorzystanie materiałów:

• inwestycje, które przyczyniają się do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym,
• inwestycje w oszczędzanie zasobów poprzez ponowne użycie, naprawę, odnawianie, regenerację, zmianę przeznaczenia lub recykling.

Redukcja, zbiórka i odzysk odpadów:

• inwestycje w zbiórkę segregowanych odpadów i innych materiałów do recyklingu i ponownego wykorzystania

Produkt jako usługa, modele ponownego wykorzystania i współdzielenia:

• inwestycje w modele ponownego wykorzystania i udostępniania

Zielone technologie informacyjno-komunikacyjne na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym:

• inwestycje w narzędzia, aplikacje i usługi ICT wspierające gospodarkę o zamkniętym obiegu

Zasoby wodne:

• modernizacja infrastruktury w celu poprawy ochrony wody, efektywności, ponownego wykorzystania i ograniczenia zrzutów,
• inwestycje mające na celu poprawę infiltracji wody do gleby, zbieranie i odprowadzanie wody deszczowej oraz poprawę zarządzania zlewnią,
• oszczędzanie wody i efektywne zarządzanie nawadnianiem.

Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola:

• inwestycje w redukcję, kontrolę i zapobieganie emisjom zanieczyszczeń do powietrza oraz redukcję hałasu.

Rozwiązania oparte na zasobach przyrody:

• rozwiązania oparte na zasobach przyrody definiuje się jako "rozwiązania, które są inspirowane naturą i przez nią wspierane, które są opłacalne, a jednocześnie przynoszą korzyści środowiskowe, społeczne i gospodarcze oraz pomagają budować odporność

Zrównoważone i ekologiczne praktyki rolnicze lub akwakulturowe:

• inwestycje w sprzęt do uprawy bezorkowej

Powyższy opis przedsięwzięć to przykładowy katalog. Warto za każdym razem skonsultować przedmiot inwestycji z doradcą bankowym w BOŚ SA.

Parametry kredytu objętego gwarancją:

• Gwarancją można zabezpieczyć od 30% do 70% kwoty udzielonego kredytu (to klient decyduje w jaką wysokość gwarancji wykorzysta)
• Okres kredytowania:
  -minimalny - 12 miesięcy,
  -maksymalny - do 31.08.2039 r.**

• Maksymalna wysokość kredytu objętego Gwarancją - ekwiwalent w PLN kwoty 7,5 mln EUR***
• Gwarancja EFI InvestEU nie stanowi pomocy publicznej
• Gwarancja jest udzielana bezpłatnie

**/ Transakcje z Kredytobiorcą z profilem jednorazowej spłaty całości kwoty kredytu lub profilem spłaty rozumianym jako spłata co najmniej 30% początkowej kwoty kredytu oraz z początkowym terminem zapadalności dłuższym niż 4 lata nie kwalifikują się do objęcia gwarancją EFI InvestEU.

***/ Przeliczenie wg średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z dnia udzielenia gwarancji.

To ciekawe rozwiązanie, które niesie ze sobą dwie korzyści.  Z jednej strony zabezpieczenie zwiększające zdolność kredytową przedsiębiorstwa a z drugiej niższe koszty finansowe ze względu na zerową prowizję od przyznania gwarancji oraz obniżenie standardowej marży 0,5 p.p.

Należy pamiętać, że BOŚ oferuje przedsiębiorstwom także wsparcie wykorzystujące środki unijne z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Są to: kredyt ekologiczny, kredyt z gwarancją Ekomax i Biznesmax Plus. W ramach współpracy z BGK, BOŚ jest operatorem pożyczek OZE w województwie lubelskim, dolnośląskim, podlaskim i małopolskim. 

Bank, jako jeden z niewielu banków w Polsce, może także sfinansować z unijnego grantu ELENA 90% kosztów dokumentacji technicznej (w tym audytu energetycznego), którą muszą przygotować firmy i samorządy ubiegające się o finansowanie do tego typu proekologicznych inwestycji.

Bank Gospodarstwa Krajowego także ma w sowim portfolio rozwiązania, które skierowane są głównie do firm z sektora MŚP. Oferuje kilka gwarancji, które zabezpieczają kredyty udzielone w bankach komercyjnych. Zwiększają one tym samy zdolność kredytową firm.

Gwarancja Investmax z regwarancją EFI

Gwarancja Investmax jest gwarancją spłaty kredytu udzielaną z regwarancją Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego ze środków Programu InvestEU.

Gwarancja Investmax stanowi pomoc publiczną.

Podstawowe parametry gwarancji:

• zakres gwarancji: 80 proc. kwoty kapitału kredytu
• maksymalne kwoty gwarancji:
  
  • 172 660 PLN, gdy jest udzielana jako instrument mikrofinansowy*
  • 6 906 400 PLN, gdy jest udzielana jako instrument wsparcia MŚP**
• maksymalne okresy gwarancji:
  
  • 51 miesięcy (kredyt obrotowy odnawialny lub nieodnawialny)
  • 123 miesiące (kredyt inwestycyjny)
• opłata prowizyjna z tytułu gwarancji:
  
  • 0,0 proc. kwoty gwarancji, gdy jest udzielana jako mikrofinansowy instrument wsparcia*
  • 0,3 proc. kwoty gwarancji, gdy jest udzielana jako instrument wsparcia MŚP**
• zabezpieczenie gwarancji: weksel in blanco

Środki z kredytu objętego gwarancją, powinny być wypłacone Kredytobiorcy do dnia zakończenia okresu kwalifikowalności programu tj. 30 czerwca 2027 r.

Co ważne, łączna kwota otrzymanych przez Przedsiębiorcę kredytów z gwarancją Investmax z regwarancją EFI z programu InvestEU nie może przekroczyć kwoty 32 373 750 PLN.

Korzyści dla firm:

• Dostęp do kredytu dla podmiotów, które nie dysponują odpowiednim zabezpieczeniem jego spłaty lub wolnymi limitami pomocowymi (np. pomoc de minimis),
• Korzystniejsze od standardowych warunki finansowania w banku kredytującym (transfer korzyści np. w postaci niższej marży),
• Zapewnienie elastyczności w dysponowaniu własnym majątkiem – brak konieczności zastawiania go w części objętej gwarancją,
• Oszczędność środków – niski koszt lub brak kosztu zabezpieczenia kredytu gwarancją,
• Wszystkie formalności związane z udzieleniem gwarancji i kredytu realizowane w jednym miejscu tj. banku kredytującym.

*Instrument mikrofinansowy – forma wsparcia kierowana wyłącznie do mikroprzedsiębiorców, gdy kwota kredytu udzielonego mikroprzedsiębiorcy nie przekracza 215 825 zł.

**Instrument wsparcia MŚP – forma wsparcia kierowana do przedsiębiorców z sektora MŚP (w tym mikroprzedsiębiorców), gdy maksymalna kwota kredytu nie przekracza kwoty 8 633 000 zł.

Gwarancja Investmax – dla kogo i na jakich warunkach?

Nowa gwarancja jest przeznaczona dla przedsiębiorców z sektora MŚP, ze szczególnym uwzględnieniem mikroprzedsiębiorców. Dla nich gwarancja w formule mikrofinansowania będzie udzielona bezpłatnie. W pozostałych przypadkach opłata prowizyjna za udzielenie gwarancji będzie bardzo niska i wyniesie 0,3%. Przedsiębiorca będzie mógł zabezpieczyć gwarancją Investmax aż 80 proc. kwoty kapitału kredytu (obrotowego lub inwestycyjnego) z wykorzystaniem formuły pomocowej, która nie konsumuje limitu pomocy de minimis.

Przedsiębiorca, który chce skorzystać z gwarancji Investmax z gwarancją EFI, powinien kontaktować się bezpośrednio z bankiem kredytującym, który podpisał umowę z BGK.

Gwarancja cieszy się sporym zainteresowaniem. Na koniec października 2025 roku z gwarancji skorzystało ponad 1 300 przedsiębiorców, którzy skorzystali z gwarancji na kwotę ponad 1,4 mld PLN, co pozwoliło na przyznanie bankom kredytów na ponad 1,7 mld PLN.

W jaki sposób należy ubiegać się o gwarancje Investmax? Jest to bardzo proste.

• Przedsiębiorca wszystkie czynności związane z uzyskaniem kredytu z gwarancją BGK realizuje w banku kredytującym.
• Bank kredytujący razem z decyzją o przyznaniu kredytu podejmuje także decyzję o jego zabezpieczeniu gwarancją BGK.
• W dniu udzielenia gwarancji bank kredytujący wystawia dla przedsiębiorcy Informację o wysokości uzyskanej pomocy publicznej. Informacja powinna zawierać dane o wartości udzielonej pomocy publicznej, która powinna być wykazana w złotych oraz w euro. Wartość w euro wyliczana jest według kursu średniego walut obcych NBP z dnia udzielenia pomocy.

Objęcie kredytu gwarancją następuje po uprzednim spełnieniu łącznie następujących warunków:

1. posiadaniu przez przedsiębiorstwo zdolności kredytowej, potwierdzonej pozytywną oceną dokonaną przez bank kredytujący zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym Banku na dzień podjęcia decyzji kredytowej;
2. przyjęciu przez bank kredytujący od kredytobiorcy wniosku o udzielenie przez BGK gwarancji spłaty kredytu w ramach portfelowej linii gwarancyjnej z regwarancją udzielaną przez Europejski Fundusz Inwestycyjny w ramach programu InvestEU;
3. przyjęciu przez bank kredytujący od kredytobiorcy na rzecz BGK zabezpieczenia w formie weksla własnego in blanco wraz z deklaracją wekslową.

Trzeba pamiętać o wykluczeniach związanych z gwarancją. 

Z uwagi na warunki programu InvestEU z objęcia kredytu gwarancją Investmax są wyłączone kredyty stanowiące tzw. transakcję zastrzeżoną (np. budowa nowych budynków lub znacząca renowacja istniejących budynków, która nie spełnia krajowych norm efektywności energetycznej określonych we właściwych przepisach krajowych zgodnie z dyrektywą w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (dyrektywa EPBD, 2018/844/UE) albo kredyty przeznaczone na zakup aktywa Zastrzeżonego (np. zakup lekkich samochodów dostawczych nie spełniających określonych norm emisji CO2 gdy są nabywane wyłącznie dla celów transportowych).

Wykluczeniem z otrzymania gwarancji Investmax może być także prowadzenie podstawowej albo znaczącej działalności w tzw. Sektorze Zastrzeżonym np. w energochłonnym sektorze przemysłu i/lub sektorze przemysłu emitującym duże ilości CO2 (Sektor Zastrzeżony) lub prowadzi tzw. działania wykluczone z finansowania z Funduszu InvestEU np. mające na celu wyłącznie remontowanie i ponowne wynajmowanie lub odsprzedaż istniejących budynków.

Szczegółowy wykaz tych wykluczeń można znaleźć na stronach BGK.

Lista banków kredytujących, w których firmy mogą wnioskować o finansowanie z zabezpieczeniem w postaci gwarancji na dzień dzisiejszy obejmuje Alior Bank SA, Bank Millennium SA, Bank Ochrony Środowiska SA, Bank Pekao SA, Bank Polskiej Spółdzielczości SA, Bank Spółdzielczy w Brodnicy, ING Bank Śląski SA, mBank SA, Nest Bank SA, PKO Bank Polski SA, Santander Bank Polska SA, SGB-Bank SA, VeloBank SA, VeloBank S.A.

Typowe rodzaje przedsięwzięć, które mogą być objęte gwarancją to m.in.:

inwestycje proekologiczne — np. OZE, energooszczędność, niskoemisyjny transport, budownictwo energooszczędne, gospodarka obiegu zamkniętego. 

rozwój, modernizacja środków trwałych, zakupu maszyn, technologii, sprzętu — dla firm, które chcą rozwijać działalność lub zwiększyć efektywność. 

finansowanie bieżącej działalności (kapitału obrotowego), jeśli bank dopuszcza taką możliwość — nie tylko kredyty inwestycyjne. 

Dzięki gwarancji możliwe jest finansowanie inwestycji, których skala lub ryzyko mogłyby być dla banku zbyt duże, albo gdy firma nie ma wystarczających zabezpieczeń.

Biorąc pod uwagę potrzeby firm w zakresie finansowania inwestycji w OZE, związane z ogólnie rozumianą zieloną transformacją a także innowacyjnością, gwarancja InvestEU może być atrakcyjnym mechanizmem, szczególnie jeśli dana firma planuje większy projekt inwestycyjny lub zakup maszyn czy technologii i jednocześnie potrzebuje elastycznego finansowania bez ciężkiego zabezpieczenia.

W praktyce jeśli projekt ma charakter ekologiczny lub zrównoważony, warto przyjrzeć się ofercie BOŚ SA. Jeśli MŚP potrzebuje klasycznego kredytu inwestycyjnego lub kredytu obrotowego, gwarancja Investmax BGK może okazać się  szybkim i prostym rozwiązaniem.

Należy pamiętać, że warto porównać warunki (oprocentowanie, marża, koszty zabezpieczeń, wymagane zabezpieczenia, okres kredytowania). Mimo, że gwarancja obniża ryzyko banku, to ostateczne warunki kredytu wciąż zależą od danego banku.